Εφιάλτες: Πού οφείλονται και πότε θεωρούνται διαταραχή

Η Διαταραχή Εφιαλτών ανήκει στις διαταραχές του ύπνου που ονομάζονται «παραϋπνίες» και εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Οι εφιάλτες εμφανίζονται σχεδόν πάντα κατά την διάρκεια του ύπνου REM
• Το όνειρο μοιάζει ζωηρό και πραγματικό προκαλώντας ολοένα και μεγαλύτερη δυσφορία όσο εκτυλίσσεται
• Στο περιεχόμενο συνήθως συνδέεται με απειλή της ζωής ή της ασφάλειας του ατόμου
• Το άτομο ξυπνάει τρομαγμένο και αισθάνεται θυμό, φόβο ή θλίψη εξαιτίας του ονείρου με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να ξανακοιμηθεί
• Ο εφιάλτης προκαλεί σωματικές αντιδράσεις όπως εφίδρωση και ταχυπαλμία
• Υπάρχει δυνατότητα λεπτομερούς ανάκλησης και περιγραφής του ονείρου

Οι εφιάλτες θεωρούνται διαταραχή όταν:

• Είναι επαναλαμβανόμενοι
• Υπάρχει μεγάλη δυσφορία και αγωνία κατά την διάρκεια της μέρας που σχετίζεται με την εμφάνιση εφιαλτών
• Υπάρχουν δυσκολίες συγκέντρωσης ή μνήμης, ή το άτομο ανακαλεί συνεχώς εικόνες από το όνειρο
• Το άτομο βιώνει έντονη υπνηλία και κόπωση κατά την διάρκεια της ημέρας
• Παρεμποδίζονται οι κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες του ατόμου
• Υπάρχουν προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με την ώρα του ύπνου, ή το άτομο φοβάται το σκοτάδι

Που οφείλονται;

Οι εφιάλτες πυροδοτούνται από πολλούς παράγοντες όπως:

• Στρες και άγχος: καθημερινά άγχη, όπως δυσκολίες στην δουλειά ή στην οικογένεια και μεγάλες αλλαγές όπως απώλειες, διαζύγιο ή αλλαγή περιβάλλοντος
• Τραύμα: οι εφιάλτες μπορεί να σχετίζονται με μια τραυματική εμπειρία όπως κακοποίηση, ένα ατύχημα ή κάποιο άλλο τραυματικό γεγονός. Άτομα με Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες βιώνουν έντονους εφιάλτες που υπενθυμίζουν το τραύμα
• Έλλειψη ύπνου: αλλαγές στο πρόγραμμα του ύπνου που προκαλούν μείωση της ποσότητας ικανοποιητικού και ξεκούραστου ύπνου συνδέονται με εφιάλτες
• Φάρμακα ή χρήση ουσιών: εφιάλτες μπορεί να προκληθούν από κάποια φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά ή αντιπαρκινσονικά, ή από κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών
• Άλλες διαταραχές: οι εφιάλτες συνδέονται με ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, αλλά και με ιατρικές παθήσεις, όπως καρκίνος ή καρδιαγγειακά προβλήματα
• Τρομακτικά βιβλία ή ταινίες: πολλοί άνθρωποι επηρεάζονται από βιβλία ή ταινίες θρίλερ, ειδικά πριν τον ύπνο, με αποτέλεσμα να βλέπουν σχετικούς εφιάλτες.