Διαχείριση Ιδεοψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς στο σπίτι

Όταν ένα παιδί πάσχει απο Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ), δημιουργεί προκλήσεις σε όλη την οικογένεια και χρειάζεται να συνεργαστούν όλοι μαζί για την υποστήριξη του ατόμου και την διαχείριση της συμπεριφοράς του.

Εντοπίστε τα πρώιμα σημάδια ΙΨΔ: πρόκειται για σταδιακές αλλά σημαντικές αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού όπως:
• Να χρειάζεται πάρα πολύ χρόνο στο μπάνιο, να ντυθεί ή να κάνει τα μαθήματά του.
• Να κάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις και συμπεριφορές.
• Να σας ζητάει συνεχώς επιβεβαίωση για κάτι που είπε ή έκανε.
• Να καθυστερεί διαρκώς
• Να ασχολείται επίμονα με ασήμαντα πράγματα και λεπτομέρειες
• Να έχει υπερβολικές συναισθηματικές αντιδράσεις για ασήμαντους λόγους
• Να χρειάζεται πολύ χρόνο για να ετοιμαστεί για ύπνο
• Να θέλει να τρώει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο
• Να έχει έντονο εκνευρισμό και δυσφορία στις καθημερινές δραστηριότητες
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εντείνονται κάθε φορά που κάποιος ασκεί κριτική ή πίεση στο παιδί να κάνει πιο γρήγορα ή να σταματήσει αυτές τις συμπεριφορές.

Φυσιολογικοποιείστε το στρες τους: σε κάθε αλλαγή, θετική ή αρνητική, τα επίπεδα του στρες ανεβαίνουν και κατ’ επέκταση αυξάνεται η ένταση των συμπτωμάτων. Αντί να προσπαθείτε να κάνετε το παιδί σας να ‘ξεπεράσει’ το πρόβλημα, χρησιμοποιείστε φράσεις όπως «με τόσες αλλαγές που περνάς, είναι λογικό να επιδεινώνονται τα συμπτώματά σου». Τέτοιες υποστηρικτικές και παρηγορητικές εκφράσεις ανακουφίζουν το άγχος του.

Αναγνωρίστε μικρές βελτιώσεις: πολλές φορές μπορεί να μην κατανοούμε πόσο δύσκολο είναι για το παιδί να αλλάξει κάτι, πχ να περνάει λιγότερο χρόνο κάνοντας ψυχαναγκασμούς. Είναι ωστόσο πολύ σημαντικό να το παρατηρούμε και να επισημαίνουμε στο παιδί την βελτίωσή του.

Αποφύγετε τις συγκρίσεις μέρα με τη μέρα: ακόμα κι αν υπάρχει βελτίωση, μπορεί κάποια μέρα να είναι πιο δύσκολη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η κατάσταση επιδεινώνεται ή ότι το παιδί δεν προσπαθεί αρκετά, ωστόσο μπορεί να σας πει ότι είναι απογοητευμένο με τον εαυτό του. Προσπαθήστε να το παρηγορείτε και να θυμίζετε και στο ίδιο, αλλά και σε εσάς ότι τα συμπτώματα και η έντασή τους μπορεί να είναι παροδικά και εναλλασσόμενα.

Διαχωρίστε το σύμπτωμα από το παιδί: όπως όλα τα παιδιά, έτσι και το παιδί σας χρειάζεται στήριξη και αποδοχή. Προσπαθήστε να μην συμμετέχετε στα τελετουργικά και τους ψυχαναγκασμούς του, χωρίς όμως να το αγνοείτε. Είναι σημαντικό να βρίσκεστε δίπλα στο παιδί και να παλεύετε από κοινού ενάντια στην ΙΨΔ. Εξηγήστε του με ήρεμο και συμπονετικό τρόπο ότι πρόκειται για συμπτώματα της διαταραχής και θα αντισταθείτε να το βοηθήσετε, όπως θέλετε να αντισταθεί και το ίδιο. Ομοίως, αποφύγετε να το καθησυχάζετε όταν σας ρωτάει επαναλαμβανόμενα αν πχ έκλεισε το φως, κα. Το να αντέχει την αβεβαιότητα είναι ένα είδος έκθεσης, που είναι απαραίτητη για την θεραπεία του.

Περάστε χρόνο με τον εαυτό σας ή με άλλα πρόσωπα: κάνοντας άλλα πράγματα μόνοι ή με άλλους, δίνετε στο παιδί σας το μήνυμα ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα στην ζωή πέρα από το άγχος. ταυτόχρονα, δίνοντάς του κάποια ανεξαρτησία το βοηθάει να αισθανθεί πιο αυτόνομο και ικανό. Η στήριξη ενός ατόμου με ΙΨΔ μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και είναι σημαντικό να βρίσκετε χρόνο χαλάρωσης και ευχαρίστησης.

Ζητήστε βοήθεια: αναζητήστε συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς. Αν το παιδί σας παρακολουθείται από κάποιον ειδικό, ζητήστε του πληροφορίες σχετικά με το παιδί σας, αλλά και την καθοδήγησή του για να απευθυνθείτε κι εσείς σε κάποιον αν το χρειάζεστε