ΠΡΟΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΗ ΔΥΣΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

10/15/2020

Η προεμμηνορρυσιακή διαταραχή ή αλλιώς δυσφορική διαταραχή της όψιμης ωχρινικής φάσης  εμπλέκει συμπτώματα από τη διάθεση, τη συμπεριφορά αλλά και σωματικά συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται σε συγκεκριμένη περίοδο του εμμηνορρυσιακού κύκλου και υποχωρούν κατά τη διάρκεια μιας άλλης περιόδου μεταξύ των δύο κύκλων.

Σε μία μελέτη αναφέρθηκε ότι στο 40% των γυναικών εμφανίζονται τουλάχιστον ήπια συμπτώματα και στο 2-10%  ανταποκρίνονται πλήρως  στα διαγνωστικά κριτήρια  της διαταραχής.

Η αιτιολογία της διαταραχής δεν είναι γνωστή. Δεδομένου όμως του χρόνου εμφάνισης των συμπτωμάτων σε σχέση με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο, ενδεχομένως να εμπλέκονται στην πρόκλησή τους ορισμένες  ορμονικές μεταβολές που σχετίζονται με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Θεωρίες που αναπτύχθηκαν με σκοπό την εξήγηση περιλαμβάνουν το ότι οι πάσχουσες γυναίκες χαρακτηρίζονται από παθολογικά υψηλή αναλογία οιστρογόνων προς προγεστερόνη, ή ότι οι πάσχουσες γυναίκες διαθέτουν νευρώνες βιογενών αμινών που πιθανώς επηρεάζονται παθολογικά από τις ορμονικές αλλαγές ή ακόμη ότι οφείλεται σε παθολογικό μηχανισμό των προσταγλανδινών. Συνδυαστικά μπορεί να εμπλέκονται και προσωπικοί ή κοινωνικοί παράγοντες που έχουν σχέση με την έμμηνο ρύση ή τη θηλυκότητα.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑ DSM-IV

A. Στους περισσότερους εμμηνορρυσιακούς κύκλους του τελευταίου χρόνου πέντε από τα ακόλουθα συμπτώματα ήταν παρόντα τον περισσότερο χρόνο κατά τη διάρκεια της τελευταίας βδομάδας της ωχρινικής φάσης, άρχιζαν να υποχωρούν λίγες μέρες μετά την έναρξη της θυλακιώδους φάσης και ήταν απόντα τη βδομάδα μετά τη περίοδο. Τα 4 πρώτα συμπτώματα ήταν και τα πιο συνηθισμένα:

1. Έντονα καταθλιπτική διάθεση,αισθήματα απελπισίας ή σκέψης αυτουποτίμησης.
2. Έντονο άγχος, ένταση, αισθήματα ότι έχει “τα νεύρα της”.
3. Έντονη συγκινησιακή ετοιμότητα (να νιώσει απότομα λυπημένη ή να κλάψει ή αυξημένη ευαισθησία απέναντι στην απόρριψη).
4. Επίμονος και έντονος θυμός ή ευερεθιστότητα ή αύξηση των διαπροσωπικών συγκρούσεων.
5. Μειωμένο ενδιαφέρον για τις συνήθεις δραστηριότητες (δουλειά,σχολείο,χόμπυ).
6. Υποκειμενικό αίσθημα δυσκολίας να συγκεντρωθεί.
7. Αίσθημα νάρκης,ευκοπωσία ή έντονη έλλειψη ενεργητικότητας.
8. Έντονη αλλαγή της όρεξης, υπερφαγία ή λαχτάρα για ειδικά φαγητά.
9. Υπερυπνία ή αυπνία.
10. Υποκειμενικό αίσθημα διάλυσης ή απώλειας του ελέγχου.
11. Άλλα σωματικά συμπτώματα όπως ευαισθησία στο στήθος ή φούσκωμα στο στήθος,κεφαλαλγίες,μυικοί ή αρθρικοί πόνοι, μία αίσθηση ότι είναι πρησμένη,πρόσληψη βάρους.

B. Η διαταραχή παρεμβάλλεται έντονα στη δουλειά ή στο σχολείο ή στις συνήθεις κοινωνικές δραστηριότητες και σχέσεις με τους άλλους με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας.

C. Η διαταραχή δεν είναι απλώς μία επιδείνωση των συμπτωμάτων μιας άλλης κλινικής διαταραχής, όπως μείζων καταθλιπτική διαταραχή, διαταραχή πανικού, δυσθυμική διαταραχή ή κάποια διαταραχή προσωπικότητας(αν και θα μπορούσε να επικάθεται σε καθεμιά από αυτές).

D. Τα παραπάνω κριτήρια θα πρέπει να εκτιμηθούν από ημερήσιες προοπτικές εκτιμήσεις κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 2 συνεχών συμπτωματικών κύκλων.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Τα συνηθέστερα συμπτώματα από τη διάθεση και τις γνωσιακές λειτουργίες είναι η ευμεταβλητότητα της διάθεσης, η ευερεθιστότητα,το άγχος, το μειωμένο ενδιαφέρον για δραστηριότητες, η εύκολη κόπωση και η δυσκολία στη συγκέντρωση. Στα σχετικά με τη συμπεριφορά συμπτώματα παρουσιάζονται συχνά αλλαγές στο τρόπο πρόσληψης της τροφής και στον ύπνο. Τα συνηθέστερα σωματικά συμπτώματα είναι η κεφαλαλγία, η ευαισθησία στο στήθος και το οίδημα. Στις προσβεβλημένες γυναίκες τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των περισσότερων εμμηνορρυσιακών κύκλων, αν και τα συμπτώματα υποχωρούν συνήθως πριν το τέλος της εμμήνου ρύσης. Αυτές οι γυναίκες παραμένουν ελεύθερες συμπτωμάτων τουλάχιστον επί 1 βδομάδα στη διάρκεια κάθε κύκλου.

 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΝΩΣΗ

Εάν τα συμπτώματα είναι παρόντα σε όλη τη διάρκεια του κύκλου, χωρίς να παρεμβάλλεται περίοδος ανακούφισης μεταξύ των κύκλων, ο γιατρός θα πρέπει να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο κάποιας από τις μη σχετιζόμενες με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο διαταραχές της διάθεσης και αγχώδεις διαταραχές. Η πορεία των συμπτωμάτων συνήθως είναι χρόνια εκτός αν μεσολαβήσει κάποια αποτελεσματική θεραπεία. Η θεραπεία περιλαμβάνει την ανακούφιση από τα συμπτώματα.