Αντικοινωνική Προσωπικότητα & Ψυχοπαθητικότητα

Η αντικοινωνική προσωπικότητα ορίζει το άτομο ως ένα πρότυπο παραβίασης και περιφρόνησης των δικαιωμάτων των άλλων, που εμφανίζεται μετά την ηλικία των 15 ετών και έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Εκτέλεση κατ’επανάληψη πράξεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σύλληψη από την αστυνομία
• Επανειλημμένα ψέματα, χρήση ψευδωνύμων ή εξαπάτηση των άλλων για προσωπικό κέρδος ή ευχαρίστηση
• Παρορμητικότητα
• Έλλειψη μεταμέλειας
• Αδιαφορία για την ασφάλεια του εαυτού και των άλλων
• Σταθερή ανευθυνότητα

Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας εμφανίζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση στους τομείς της ηθικής ωρίμανσης και των γνωστικών δυσλειτουργιών, ενώ οι νοητικές πράξεις παραμένουν στο συγκεκριμένο και δε προχωρούν στο αφηρημένο επίπεδο. Το αποτέλεσμα είναι η έλλειψη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων και η τάση για παρορμητικέ ενέργειες. Τα άτομα αυτά συχνά πιστεύουν ότι δικαιούνται να κάνουν ό,τι θέλουν και ότι δικαιούνται να εκμεταλλεύονται τους άλλους.

Θεραπεία αντικοινωνικής προσωπικότητας

Πιο αποτελεσματικές αποδεικνύονται οι παρεμβάσεις που στρέφονται στην οικογένεια. Οι οικογενειακές παρεμβάσεις έχουν στόχο να βελτιώσουν τις γονεικές δεξιότητες, να ενθαρρύνουν τους γονείς να υποστηρίξουν τα παιδιά τους και να μειώσουν τα επίπεδα του γονεικού στρες μέσα στο σπίτι. Οι γονείς ενθαρρύνονται να αναπτύξουν στρατηγικές για την παρακολούθηση και ανταμοιβή της προόδου του παιδιού στο σχολείο και για την καθιέρωση ενός προγράμματος εργασιών στο σπίτι.

Οι παρεμβάσεις που αφορούν τους συνομηλίκους έχουν στόχο την ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών μέσω της συμμετοχής σε ομαδικές συναντήσεις νέων, οργανωμένες αθλητικές εκδηλώσεις και εξωσχολικές δραστηριότητες.Με τη χρήση των κατάλληλων γνωσιακών-συπεριφοριστικών παρεμβάσεων επιδιώκεται η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων.

Η θεραπεία με λίθιο φαίνεται ότι εξαλείφει τη χρόνια επιθετική συμπεριφορά ενώ έχουν προταθεί και τα SSRI για τον έλεγχο της παρορμητικής επιθετικότητας χωρίς να έχει αποδειχθεί κάτι  σε μελέτες  το παρόν.

Ψυχοπαθητικότητα

Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό των ψυχοπαθητικών ατόμων είναι ότι ψεύδονται και αντιμετωπίζουν με χειριστικό τρόπο τους άλλους. Υπάρχουν 2 βασικές συμπεριφορές στα άτομα με ψυχοπαθητικότητα: η συναισθηματική αποσύνδεση και ο αντικοινωνικός τρόπος ζωής. Η συναισθηματική αποσύνδεση αναφέρεται στην απουσία της ικανότητας επεξεργασίας των συναισθηματικών πληροφοριών και στην έλλειψη κατανόησης και αδιαφορίας για τα συναισθήματα των άλλων.

 Θεραπεία Ψυχοπαθητικότητας

Η χρήση ψυχαναλυτικής και γνωσιακής θεραπείας μπορεί να επιτύχει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Ωστόσο , οι ψυχοπαθητικοί άνθρωποι θέλουν πολλή προσοχή ως προς την αξιολόγηση και πρόοδό τους καθώς είναι σε θέση να μάθουν ενδεικτικές αντιδράσεις της προόδου τους, να τις μιμηθούν και να τις επιδείξουν. Όσο καλύτεροι είναι σε αυτή την προσομοίωση, επαναλαμβάνουν συνήθως τις παραβατικές πράξεις. Μία αξιόλογη γνωσιακή-συπεριφοριστική προσέγγιση για τη θεραπεία περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Ενίσχυση των φιλοκοινωνικών στάσεων και συμπεριφορών. Περιλαμβάνει την επίδειξη θετικών στάσεων και την ενθάρρυνση της ομαδικής ενδυνάμωσης της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς
• Αλλαγή των δυσλειτουργικών συμπεριφορών-παραβατικότητας, εκφοβισμού και χειριστικότητας. Η εκπαίδευση στην αυτοκαθοδήγηση βοηθά στις υπερβολικές αντιδράσεις του ατόμου όταν νιώθει ότι απειλείται ή είναι θυμωμένο χωρίς προφανή αίτια καθώς και στις δεξιότητες διαπροσωπικών σχέσεων όπου αυτές δεν υπάρχουν και στη θέση τους χρησιμοποιούνται ο εκφοβισμός και άλλες δυσλειτουργικές συμπεριφορές.
• Ανάλυση των παραγόντων που οδήγησαν στην παραβατική συμπεριφορά, ανάληψη της ευθύνης και πρόληψη της υποτροπής.