Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες

Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι μία διαταραχή που μπορεί να αναπτυχθεί μετά την έκθεση του ατόμου σε ένα τραυματικό συμβάν, όπως σεξουαλική επίθεση, πολεμική σύγκρουση, τροχαίο ατύχημα, κακοποίηση ή άλλες απειλές κατά της ζωής ατόμου^.

Στα παιδιά,η πρώιμη έκθεση σε τόσο έντονες τραυματικές συνθήκες, δημιουργεί καταστάσεις, στις οποίες αν δεν δοθεί η δυνατότητα στο παιδί να τις επεξεργαστεί, μπορούν να προκαλέσουν σειρά σοβαρών επιπτώσεων (ψυχικών και σωματικών) στην ενήλικη ζωή.

Η ηλικία του παιδιού και το εξελικτικό του επίπεδο όταν το τραύμα συμβαίνει, ο τύπος του τραύματος (κακοποίηση σωματική, σεξουαλική, παραμέληση, τραυματικά κοινωνικά γεγονότα), η συχνότητα, η διάρκεια και η σφοδρότητα της τραυματικής συνθήκης, έχει αποδειχθεί πως επηρεάζουν καταλυτικά τις συνέπειες του τραύματος. Οι άμεσες συναισθηματικές επιπτώσεις του τραύματος μπορεί να είναι η απομόνωση του παιδιού, ο φόβος, η αίσθηση αδυναμίας ελέγχου, η απώλεια του αισθήματος εμπιστοσύνης. Επίσης παρατηρούνται διαταραχές διάθεσης με κυρίαρχα συμπτώματα αυτά της κατάθλιψης και της απόσυρσης, αρνητικές επιπτώσεις στη γνωστική ικανότητα, στη γλωσσική ανάπτυξη και στην σχολική επίδοση, προβλήματα στη δημιουργία σχέσεων και διαταραχή μετατραυματικού στρες.

Οι μακροχρόνιες συνέπειες στον ψυχισμό του παιδιού μπορεί να εκδηλώνονται ως διαταραχή μετατραυματικού στρες σε συνδυασμό με κατάθλιψη και αγχώδη διαταραχή, διαταραχές διάθεσης, διαταραχές προσωπικότητας, πτωχός έλεγχος των παρορμήσεων, αποσυνδετική διαταραχή και ψυχωσικό σύνδρομο.

Συμπτωματολογία

• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου και της όρεξης
• πόνοι ή/και ενοχλήσεις στο στομάχι
• διάφοροι σποραδικοί πόνοι, ενοχλήσεις, πονοκέφαλοι και γενικά μια αίσθηση αδιαθεσίας
• μεγαλύτερη ευαισθησία σε κρυολογήματα ή άλλες ασθένειες
• ξαφνική αύξηση των καρδιακών παλμών, εφίδρωση ή δυσκολία στην αναπνοή
• αυξημένη αίσθηση αιφνιδιασμού ή τρόμου π.χ. σε ξαφνικούς θορύβους ή σε απρόσμενο σωματικό άγγιγμα
• αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, νικοτίνης ή άλλων χημικών ουσιών (νόμιμων ή παράνομων).
• προσπάθεια για υποτίμηση του περιστατικού
• αίσθηση ότι δεν είσαι σε επαφή με την πραγματικότητα-αίσθηση ότι είσαι αποκομμένος/η και δεν έχεις συναισθηματική σύνδεση και επαφή με κανέναν
• έντονη ανησυχία και άγχος για το αν οι άλλοι είναι ασφαλείς
• οξυθυμία ή νευρικότητα
• εκρήξεις θυμού
• εναλλαγή συναισθημάτων
• εφιάλτες
• αίσθηση ότι βιώνεις ξανά και ξανά το τραύμα στο παρόν
• πανικός ή αίσθηση ότι χάνεις τον έλεγχο
• εσκεμμένα αποφεύγεις ό,τι σου θυμίζει το τραύμα
• αίσθηση ενοχής
• δυσκολίες στη συγκέντρωση και τη μνήμη
• παλιές δυσάρεστες αναμνήσεις έρχονται πάλι στην επιφάνεια.

Θεραπεία έκθεσης

Οι άνθρωποι με PTSD – συνειδητά ή ασυνείδητα – μπλοκάρουν και αποφεύγουν αυτές τις οδυνηρές αναμνήσεις. Η θεραπεία έκθεσης βοηθά να αντιμετωπίσουν σταδιακά τις μνήμες και να επεξεργαστούν την εμπειρία με ένα ασφαλές και ελεγχόμενο τρόπο. Κάθε φορά που έρχονται αντιμέτωποι με τη μνήμη αυτή χωρίς να την αποφεύγουν και καταφέρνουν να παραμένουν μαζί της αρκετό καιρό προκειμένου να μειώσουν την αγωνία, κάνουν ένα ακόμη βήμα προς την ανάκαμψη.

Η θεραπεία έκθεσης είναι μία ισχυρή διαδικασία και για το θεραπευτή και για τον πελάτη. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι τόσο να μειώνεται η αγωνία όσο και να κατανοείται καλύτερα του τι συνέβη και γιατί.