Ψυχική ανθεκτικότητα: Παράγοντες ανάπτυξης και επικινδυνότητας
Η πλειοψηφία των ανθρώπων έρχεται αντιμέτωπη με στρεσογόνες καταστάσεις και αντιξοότητες κατά την διάρκεια της ζωής του και εκτίθεται τουλάχιστον
ΠερισσότεραΗ πλειοψηφία των ανθρώπων έρχεται αντιμέτωπη με στρεσογόνες καταστάσεις και αντιξοότητες κατά την διάρκεια της ζωής του και εκτίθεται τουλάχιστον
ΠερισσότεραΗ διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και/ ή υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που ξεκινά στην παιδική ηλικία και παραμένει στην
ΠερισσότεραΟ σχολικός εκφοβισμός και η θυματοποίηση από συνομηλίκους αποτελεί ένα πρόβλημα, το οποίο αντιμετωπίζουν παιδιά και έφηβοι εντός, αλλά και
ΠερισσότεραΗ εμπειρία περιστασιακού άγχους είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής. Ωστόσο, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές έχουν συχνά έντονη, υπερβολική και επίμονη ανησυχία και φόβο για τις καθημερινές καταστάσεις. Συχνά, οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικών συναισθημάτων έντονου άγχους και φόβου ή τρόμου που φτάνουν στο αποκορύφωμά τους μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού).Αυτά τα συναισθήματα άγχους και πανικού παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες, είναι δύσκολο να ελεγχθούν, είναι δυσανάλογα με τον πραγματικό κίνδυνο και μπορεί να διαρκέσουν πολύ.
Παραδείγματα διαταραχών άγχους περιλαμβάνουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, κοινωνική αγχώδη διαταραχή (κοινωνική φοβία), συγκεκριμένες φοβίες και διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Είναι πιθανό το άτομο να εμφανίσει περισσότερες από μία αγχώδεις διαταραχές.
Συμπτώματα
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, το άτομο αισθάνεται νευρικό, ανήσυχο, έχει την αίσθηση του κινδύνου και του τρόμου, μπορεί να ιδρώνει και να ανεβάζει καρδιακό παλμό ή να αναπνέει πιο γρήγορα. Παρουσιάζει επίσης κόπωση και πρόβλημα συγκέντρωσης ή σκέψης για οτιδήποτε άλλο εκτός από την παρούσα ανησυχία, δυσκολία στον ύπνο καθώς και γαστρεντερικά προβλήματα.
Η επίσκεψη σε ειδικό κρίνεται απαραίτητη όταν κάποιος:
Παράγοντες κινδύνου
Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης διαταραχής άγχους:
Τραύμα. Τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση ή τραύμα ή έγιναν μάρτυρες τραυματικών γεγονότων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν αγχώδη διαταραχή κάποια στιγμή στη ζωή τους. Οι ενήλικες που βιώνουν ένα τραυματικό γεγονός μπορούν επίσης να αναπτύξουν διαταραχές άγχους.
Άγχος λόγω ασθένειας. Έχοντας μια κατάσταση υγείας ή σοβαρή ασθένεια μπορεί να προκαλέσει σημαντική ανησυχία για θέματα όπως η θεραπεία σας και το μέλλον σας.
Συσσώρευση άγχους. Ένα μεγάλο γεγονός ή συσσώρευση μικρότερων αγχωτικών καταστάσεων ζωής μπορεί να προκαλέσει υπερβολικό άγχος – για παράδειγμα, θάνατο στην οικογένεια, εργασιακό άγχος ή συνεχιζόμενη ανησυχία για τα οικονομικά.
Προσωπικότητα. Οι άνθρωποι με συγκεκριμένους τύπους προσωπικότητας είναι πιο επιρρεπείς σε αγχώδεις διαταραχές από άλλους.
Άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας. Άτομα με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, συχνά έχουν επίσης αγχώδη διαταραχή.
Κληρονομικότητα. Οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε οικογένειες.
Ναρκωτικά ή αλκοόλ. Η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, η κακή χρήση όπως και η απόσυρση μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άγχος.
Πρόληψη & Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψετε με βεβαιότητα τι θα προκαλέσει κάποιον να αναπτύξει αγχώδη διαταραχή, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα για να μειώσετε τον αντίκτυπο των συμπτωμάτων εάν είστε ανήσυχοι:
Λάβετε βοήθεια νωρίς. Το άγχος, όπως και πολλές άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί αν περιμένετε.
Μείνετε ενεργοί. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες που σας αρέσουν και που σας κάνουν να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας. Απολαύστε κοινωνική αλληλεπίδραση και σχέσεις φροντίδας, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τις ανησυχίες σας.
Αποφύγετε τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών. Η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άγχος. Εάν είστε εθισμένοι σε οποιαδήποτε από αυτές τις ουσίες, η διακοπή μπορεί να σας προκαλέσει άγχος. Εάν δεν μπορείτε να σταματήσετε μόνοι σας, επισκεφτείτε το γιατρό σας ή βρείτε μια ομάδα υποστήριξης που θα σας βοηθήσει.
Η εμπειρία περιστασιακού άγχους είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής. Ωστόσο, τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές έχουν συχνά έντονη, υπερβολική και επίμονη ανησυχία και φόβο για τις καθημερινές καταστάσεις. Συχνά, οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικών συναισθημάτων έντονου άγχους και φόβου ή τρόμου που φτάνουν στο αποκορύφωμά τους μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού).Αυτά τα συναισθήματα άγχους και πανικού παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες, είναι δύσκολο να ελεγχθούν, είναι δυσανάλογα με τον πραγματικό κίνδυνο και μπορεί να διαρκέσουν πολύ.
Παραδείγματα διαταραχών άγχους περιλαμβάνουν γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, κοινωνική αγχώδη διαταραχή (κοινωνική φοβία), συγκεκριμένες φοβίες και διαταραχή άγχους αποχωρισμού. Είναι πιθανό το άτομο να εμφανίσει περισσότερες από μία αγχώδεις διαταραχές.
Συμπτώματα
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, το άτομο αισθάνεται νευρικό, ανήσυχο, έχει την αίσθηση του κινδύνου και του τρόμου, μπορεί να ιδρώνει και να ανεβάζει καρδιακό παλμό ή να αναπνέει πιο γρήγορα. Παρουσιάζει επίσης κόπωση και πρόβλημα συγκέντρωσης ή σκέψης για οτιδήποτε άλλο εκτός από την παρούσα ανησυχία, δυσκολία στον ύπνο καθώς και γαστρεντερικά προβλήματα.
Η επίσκεψη σε ειδικό κρίνεται απαραίτητη όταν κάποιος:
Παράγοντες κινδύνου
Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης διαταραχής άγχους:
Τραύμα. Τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση ή τραύμα ή έγιναν μάρτυρες τραυματικών γεγονότων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν αγχώδη διαταραχή κάποια στιγμή στη ζωή τους. Οι ενήλικες που βιώνουν ένα τραυματικό γεγονός μπορούν επίσης να αναπτύξουν διαταραχές άγχους.
Άγχος λόγω ασθένειας. Έχοντας μια κατάσταση υγείας ή σοβαρή ασθένεια μπορεί να προκαλέσει σημαντική ανησυχία για θέματα όπως η θεραπεία σας και το μέλλον σας.
Συσσώρευση άγχους. Ένα μεγάλο γεγονός ή συσσώρευση μικρότερων αγχωτικών καταστάσεων ζωής μπορεί να προκαλέσει υπερβολικό άγχος – για παράδειγμα, θάνατο στην οικογένεια, εργασιακό άγχος ή συνεχιζόμενη ανησυχία για τα οικονομικά.
Προσωπικότητα. Οι άνθρωποι με συγκεκριμένους τύπους προσωπικότητας είναι πιο επιρρεπείς σε αγχώδεις διαταραχές από άλλους.
Άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας. Άτομα με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, συχνά έχουν επίσης αγχώδη διαταραχή.
Κληρονομικότητα. Οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε οικογένειες.
Ναρκωτικά ή αλκοόλ. Η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, η κακή χρήση όπως και η απόσυρση μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άγχος.
Πρόληψη & Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψετε με βεβαιότητα τι θα προκαλέσει κάποιον να αναπτύξει αγχώδη διαταραχή, αλλά μπορείτε να λάβετε μέτρα για να μειώσετε τον αντίκτυπο των συμπτωμάτων εάν είστε ανήσυχοι:
Λάβετε βοήθεια νωρίς. Το άγχος, όπως και πολλές άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί αν περιμένετε.
Μείνετε ενεργοί. Συμμετέχετε σε δραστηριότητες που σας αρέσουν και που σας κάνουν να νιώθετε καλά με τον εαυτό σας. Απολαύστε κοινωνική αλληλεπίδραση και σχέσεις φροντίδας, οι οποίες μπορούν να μειώσουν τις ανησυχίες σας.
Αποφύγετε τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών. Η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άγχος. Εάν είστε εθισμένοι σε οποιαδήποτε από αυτές τις ουσίες, η διακοπή μπορεί να σας προκαλέσει άγχος. Εάν δεν μπορείτε να σταματήσετε μόνοι σας, επισκεφτείτε το γιατρό σας ή βρείτε μια ομάδα υποστήριξης που θα σας βοηθήσει.