Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας και Θεραπεία Σχημάτων

Η Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας χαρακτηρίζει το άτομο από μια έντονη συναισθηματική αστάθεια, εναλλαγή διάθεσης και παρορμητικότητα. Τα συναισθήματά του ατόμου κυμαίνονται από έντονο ενθουσιασμένο μέχρι ακραίο θυμό και από περιπτώσεις υπερεξιδανίκευσης μέχρι υποτίμησης, κάτι το οποίο πολλές φορές το οδηγεί στην καταστροφή των περισσότερων διαπροσωπικών του σχέσεων (διαβάστε περισσότερα εδώ: https://georgalakis.gr/gr/el/articles/oriaki-diataraxi-prosopikotitas).

Μια μελέτη που έγινε το 2006, και που περιλαμβάνεται στο περιοδικό Archives of General Psychiatry, αποδεικνύει ότι η Θεραπεία Σχημάτων οδηγεί σε πλήρη ύφεση σε περίπου 50% των ασθενών, και σε σημαντική βελτίωση στα δύο τρίτα. Ο J. Young, Αμερικάνος ψυχολόγος, συγγραφέας και ιδρυτής της Θεραπείας Σχημάτων, υπέθεσε ότι κάποια σχήματα, ειδικά αυτά που δημιουργήθηκαν πρώιμα ως αποτέλεσμα τραυματικών παιδικών εμπειριών, μπορεί να είναι στον πυρήνα των διαταραχών προσωπικότητας και να ευθύνονται για αυτές.

Τα πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα δημιουργούνται όταν ενδεχομένως δεν έχουν καλυφθεί οι κυρίες ανάγκες του ατόμου κατά την παιδική ηλικία, όπως η ασφάλεια, η αγάπη, η φροντίδα, η αποδοχή, ο έπαινος, η προστασία, η αναγνώριση των συναισθημάτων και των αναγκών κ.α.  Ο γενικότερος σκοπός της Θεραπείας Σχημάτων είναι η κάλυψη των βασικών αναγκών με έναν προσαρμοστικό τρόπο αλλάζοντας τα δυσλειτουργικά σχήματα, τις συμπεριφορές αντιμετώπισης των προβλημάτων και τις καταστάσεις εαυτού.

Όταν συγκεκριμένα δυσλειτουργικά σχήματα ή αντιδράσεις αντιμετώπισης ξεσπούν σε οδυνηρά συναισθήματα, αντιδράσεις αποφυγής ή αυτό – ηττούμενες συμπεριφορές και φτάνουν να ελέγχουν την λειτουργία του ατόμου, εισάγουμε την έννοια των επιπέδων λειτουργίας (Mods). Επίπεδα λειτουργίας είναι η κυρίαρχη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το άτομο σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.

Τα επίπεδα λειτουργίας είναι πέντε και είναι τα εξής:

1) Εγκαταλελειμμένο παιδί

2) Θυμωμένο και Παρορμητικό παιδί

3) Τιμωρητικός γονέας

4) Απόμακρος προστάτης

5) Υγιής Ενήλικας

Στον οριακό ασθενή φαίνεται να επικρατούν τα τέσσερα πρώτα με απώτερο σκοπό να αναπτυχθεί και το πέμπτο επίπεδο λειτουργίας, αυτό του Υγιούς Ενήλικα.

Το Εγκαταλελειμμένο παιδί, είναι μια πιο συνηθισμένη εκδοχή του Ευάλωτου παιδιού. Το άτομο φαίνεται να είναι το παιδί που υποφέρει εσωτερικά. Όταν οι ασθενείς βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο, αισθάνονται αβοήθητοι και μόνοι, και είναι προσηλωμένοι στην εγκατάλειψη.

Στο Θυμωμένο και Παρορμητικο παιδί, ο θυμός είναι το βασικό χαρακτηριστικό. Οι ασθενείς φαίνονται εξοργισμένοι, ανεξέλεγκτοι, μπορεί να επιτίθονται ή να φωνάζουν, επιδίδονται σε αυτοκτονικές συμπεριφορές, γίνονται προσβλητικοί, ελεγκτικοί και βίαιοι.

Κατά το επίπεδο του Τιμωρητικού Γονέα, ο ασθενής μπαίνει στη διαδικασία να θυμώνει, να επικρίνει και να τιμωρεί τον ίδιο του τον εαυτό για κάτι άσχημο που έκανε κατά τη γνώμη του, όπως το ότι εξέφρασε κάποια ανάγκη ή συναισθήματα, τα οποία οι γονείς του δεν του επέτρεπαν να εκφράζει στο παρελθόν.

Το τελευταίο στάδιο είναι αυτό του Απόμακρου προστάτη. Αυτό είναι το επίπεδο λειτουργίας είναι αυτό κατά το οποίο οι οριακοί ασθενείς περνούν και τον περισσότερο χρόνο τους. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ότι το άτομο αποκόβεται από τα συναισθήματά του και τις ανάγκες του με έναν τρόπο σχεδόν μηχανικό/ρομποτικό. Απομακρύνεται από τους άλλους ανθρώπους και αποσυνδέεται από κάθε κοντινή επαφή, και φοβούμενο την όποιου είδους τιμωρία αναπτύσσει μια υποτακτική συμπεριφορά.

Ο λόγος που το επίπεδο του Υγιούς Ενήλικα είναι αδύναμο και πολλές φορές ανύπαρκτο, είναι ότι οι ασθενείς δεν έχουν κανένα καταπραϋντικό γονεϊκό πρότυπο που να μπορεί να τους φροντίσει, να τους ηρεμήσει και να τους προστατέψει. Ακριβώς για αυτό το λόγο, ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι να αναπτυχθεί αυτό το επίπεδο λειτουργίας.

Διαβάστε περισσότερα για τη Θεραπεία Σχημάτων, εδώ: https://georgalakis.gr/gr/el/services/–2