Τρέξιμο και κατάθλιψη

Αν ενταχθεί ομαλά στη ζωή του ατόμου, η αεροβική άσκηση συμβάλει άμεσα στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Αυτοί μάλιστα που γυμνάζονται συστηματικά (ιδίως οι δρομείς) αναγνωρίζουν τα οφέλη που επιφέρει η άσκηση στην ψυχική υγεία ως εξίσου σημαντικά με τα οφέλη σε επίπεδο φυσιολογίας.

Πράγματι, έχει αποδειχθεί οτι η φυσική άσκηση μειώνει σημαντικά το άγχος, την κατάθλιψη, τη συναισθηματική δυσφορία και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τη διάθεση, τη γνωστική λειτουργία και την αυτο-εικόνα.

Ας δούμε κάποια ερευνητικά δεδομένα…

Σε  έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2005 βρέθηκε ότι το γρήγορο περπάτημα για περίπου μισή με μία ώρα την ημέρα προσέφερε σημαντική ανακούφιση σε ήπιας ή μέτριας έντασης καταθλιπτικά συμπτώματα. Όπως είναι γνωστό πολλοί καταθλιπτικοί ασθενείς υποφέρουν από διαταραγμένο ύπνο. Βάσει υποκειμενικών εκτιμήσεων, ο ύπνος γίνεται με τη φυσική άσκηση πιο γαλήνιος, ενώ πολλοί αναφέρουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης και αυξημένη αυτοεκτίμηση. Ακόμα, έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2012 κατέδειξε ότι το τρέξιμο για μισή ώρα καθημερινά για τρεις εβδομάδες βελτίωσε τον ύπνο και τις ψυχολογικές λειτουργίες των συμμετεχόντων. Τα ευρήματα προέκυψαν τόσο από αντικειμενικές μετρήσεις (πχ. καταγραφή της ηλεκτροεγκεφαλικής δραστηριότητας κατά τον ύπνο) όσο και από υποκειμενικές εκτιμήσεις της διάθεσης, της συγκέντρωσης και της ποιότητας του ύπνου). Αποτελέσματα προδρομικών ερευνών έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες που ακολούθησαν ένα πρόγραμμα σωματικής άσκησης παρουσίαζαν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης από αυτούς που δεν ασκήθηκαν. Σε άλλες μελέτες, έχει διαπιστωθεί ότι η άσκηση συμβάλει στη μείωση του βραχυπρόθεσμου άγχους, δηλαδή του άγχους που προκαλείται από περιστασιακά γεγονότα ζωής. Ακόμα, η τακτική άσκηση φαίνεται πως σχετίζεται με την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης αλλά και της δημιουργικότητας του ατόμου. Όπως διαπιστώθηκε από τους ερευνητές του πανεπιστημίου του Stanford, ένας απλός περίπατος μπορεί να βελτιώσει την επίδοση του ατόμου σε έργα εκτέλεσης και μνήμης και να διευκολύνει την ικανότητα λήψης αποφάσεων και οργάνωσης της σκέψης. Τέλος, σε έρευνα που εξέταζε τη σχέση μεταξύ τρεξίματος και κατάθλιψης βρέθηκε ότι τα επίπεδα κατάθλιψης των δρομέων ήταν σημαντικά πιο χαμηλά από αυτά των μη ασκούντων. Η  άσκηση συνίσταται όχι μόνο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης αλλά και για την πρόληψη της εμφάνισης ή υποτροπής αυτής.

Πώς η άσκηση βοηθά στην βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης;

Η φυσική άσκηση ενισχύει την έκκριση και δράση χημικών ουσιών του εγκεφάλου που κυκλοφορούν στο σώμα και σχετίζονται με την διάθεση. Τέτοιες είναι και οι ενδορφίνες, μια κατηγορία νευροδιαβιβαστών που, μεταξύ άλλων, μειώνουν την αντίληψη του πόνου (έχοντας 20-50 φορές ισχυρότερη αναλγητική δράση από τη μορφίνη), συμβάλουν στην ανακούφιση απο τα μελαγχολικά συναισθήματα και στη μείωση του στρες. Ταυτόχρονα, αυξάνονται και παραμένουν υψηλά τα επίπεδα της σεροτονίνης, ορμόνης που ελέγχει και ανεβάζει τη διάθεση. Τέλος, η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος μπορεί να έχει ηρεμιστικές επιδράσεις.

Το τρέξιμο είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να αποσπάσουμε τον εαυτό μας απο ανησυχίες που παρεμποδίζουν τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και να οργανώσουμε καλύτερα και με μεγαλύτερη ηρεμία τις σκέψεις μας. Επιπλέον, καθώς βλέπουμε οτι επιτυγχάνουμε τους στόχους που θέτουμε κάθε φορά σχετικά με την άσκησή μας, θα ενισχυθεί το αίσθημα αυτο-αποτελεσματικότητάς μας. Είναι επίσης ένας πολύ καλός τρόπος να κοινωνικοποιηθούμε, να αυξήσουμε την αυτο-πεποίθησή μας και να αγαπήσουμε το σώμα μας και τον εαυτό μας. Με την κατάλληλη καθοδήγηση, ο αθλητισμός προσφέρει στον ασκούμενο την ευκαιρία να υιοθετήσει και να εκτιμήσει έναν δραστήριο τρόπο ζωής και να σχηματίσει μια θετική αυτό-εικόνα, αναπτύσσοντας αθλητικές δεξιότητες. Ταυτόχρονα, αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες κατά τη συναναστροφή του με άλλους ανθρώπους μαθαίνοντας να εργάζεται ως μέλος μιας ομάδας, να αντιμετωπίζει τόσο την επιτυχία όσο και την απογοήτευση και να σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους.