Πώς να αναγνωρίσετε τα σημάδια του στρες στα παιδιά σας

Τα παιδιά και οι έφηβοι εμφανίζουν πολλά συμπτώματα άγχους που προκύπτει από διάφορες πηγές, όπως η σχολική επίδοση, οι προσδοκίες των γονιών, διαπροσωπικές συγκρούσεις ή εξισορρόπηση μεταξύ των συνεχόμενων εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Πολλές φορές, προβλήματα στην σχέση των γονιών μπορεί να δημιουργούν άγχος στα παιδιά, όσο κι αν οι γονείς προσπαθούν να κρύψουν την ένταση. Όταν λοιπόν το άγχος δεν είναι δημιουργικό, αλλά τείνει να προκαλεί δυσκολίες στην λειτουργικότητα του παιδιού ή εφήβου, είναι σημαντικό οι γονείς να ξέρουν πώς να το εντοπίζουν.

Αλλαγές στην συμπεριφορά

Όσο πιο μικρό είναι το παιδί, τόσο πιο δύσκολο είναι να μιλήσει για το άγχος του, με αποτέλεσμα αυτό να βγαίνει με άλλους τρόπους και αλλαγές στην συμπεριφορά του. Συχνότερα, παρατηρούνται αλλαγές στην διάθεση, γίνονται ευέξαπτα, αποσύρονται από δραστηριότητες που τους άρεσαν, παραπονιούνται συχνότερα για το σχολείο, προσκολλούνται σε ένα γονιό ή δάσκαλο, εμφανίζουν φοβίες και διαταραχές στην όρεξη και τον ύπνο. Σε μεγαλύτερη ηλικία, οι έφηβοι με έντονο στρες γίνονται πιο επιθετικοί με τους γονείς τους (περισσότερο από το προβλεπόμενο λόγω εφηβείας) ή αλλάζουν σημαντικά στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Μπορεί να απομονώνονται από μακροχρόνιες φιλίες, να είναι υπερβολικά ευερέθιστοι ή να αποφεύγουν σημαντικά τους γονείς τους.

Κατανόηση των “σωματικών” συμπτωμάτων

Το στρες εκδηλώνεται συχνά με σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, εντερικές δυσκολίες ή δερματικά συμπτώματα. Αν τα παιδιά παραπονιούνται συχνά για τέτοιες δυσκολίες, είναι καλό να δείτε αν υπάρχει ψυχολογική βάση πίσω από αυτά τα συμπτώματα ή αν εκδηλώνονται σε περίοδο άγχους.

Παρατήρηση κοινωνικής αλληλεπίδρασης

Είναι καλό να ενημερώνεστε για την συμπεριφορά του παιδιού κατά την αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά. Συζητήστε με τους δασκάλους ή τους άλλους γονείς για το αν βλέπουν κάποια ανησυχητική συμπεριφορά που δεν εκδηλώνεται στο σπίτι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει να παρακολουθείτε συνεχώς το παιδί, καθώς αυτό θα το επιφέρει ακόμα μεγαλύτερο άγχος.

Ακούστε προσεκτικά το παιδί σας

Όπως αναφέραμε, τα παιδιά δεν αναγνωρίζουν το άγχος τους και δεν μπορούν να το επικοινωνήσουν τόσο καθαρά όσο ένας ενήλικας. Είναι σημαντικό να ακούτε τα παράπονά του και να βλέπετε πίσω από λέξεις όπως «θυμώνω, μπερδεύομαι, με ενοχλεί». Ακόμα συχνότερα, εκφράζουν ανησυχίες όπως «δεν με θέλει κανείς» ή «είμαι χαζός». Όταν αποφεύγουν και λένε ότι δεν τους αρέσουν δραστηριότητες που έκαναν παλιότερα, ίσως είναι να δείτε αν υπάρχει κάτι που τα ενοχλεί. Πολλές φορές  θεωρούμε «τεμπελιά» όταν λένε ότι δεν θέλουν να πάνε σχολείο, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι κάτι βαθύτερο.