22/09/2018

Το γνωστικό μοντέλο

Η γνωστική θεραπεία βασίζεται στο γνωστικό μοντέλο, το οποίο διατυπώνει την υπόθεση ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές των ανθρώπων επηρεάζονται από την αντίληψή τους για τα γεγονότα. Δεν είναι η κατάσταση καθαυτή στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι και που από μόνη της καθορίζει τι αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά μάλλον ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουν μια κατάσταση ή αποδίδουν νόημα σε αυτή την κατάσταση (Beck, 1964· Ellis, 1962). Φανταστείτε, για παράδειγμα, μια κατάσταση στην οποία πολλοί άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στην ίδια αυτή κατάσταση και οι οποίες εξαρτώνται από το τι περνά από το μυαλό τους καθώς διαβάζουν.

 

•           Ο πρώτος σκέφτεται: «Α, αυτό πραγματικά έχει νόημα. Επιτέλους ένα βιβλίο που πραγματικά  μου αρέσει ». Ο αναγνώστης Α είναι ήπια ενθουσιασμένος.

•           Ο δεύτερος, από την άλλη, σκέφτεται: «Αυτό το βιβλίο είναι υπερβολικά απλό. Δε θα λειτουργήσει ποτέ», και αισθάνεται απογοητευμένος.

•           Ο αναγνώστης Γ κάνει τις παρακάτω σκέψεις: «Αυτό το βιβλίο δεν είναι αυτό που περίμενα. Τι σπατάλη χρημάτων!». Ο αναγνώστης Γ είναι αγανακτισμένος.

•           Ο αναγνώστης Δ σκέφτεται: «Πράγματι χρειάζεται να τα μάθω όλα αυτά. Τι γίνεται αν δεν τα καταλάβω; Τι γίνεται αν δεν τα καταφέρω ποτέ καλά σ’ αυτό;», και αισθάνεται αγχωμένος.

•           Ο αναγνώστης Ε εχει διαφορετικές σκέψεις: «Είναι κυριολεκτικά τόσο δύσκολο. Είμαι τόσο κουτός. Δε θα το μάθω ποτέ. Δε θα πετύχω ποτέ ως θεραπευτής». Ο αναγνώστης Ε αισθάνεται λυπημένος.

 

Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αισθάνονται οι άνθρωποι συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν και σκέφτονται αναφορικά με μια κατάσταση. Η κατάσταση από μόνη της δεν καθορίζει άμεσα το πώς αισθάνονται. Η συναισθηματική τους απάντηση εξαρτάται από την αντίληψη τους για την κατάσταση. Ο γνωστικός θεραπευτής ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το επίπεδο της σκέψης που λειτουργεί ταυτόχρονα με το πιο προφανές, επιφανειακό επίπεδο σκέψης.

Για παράδειγμα, ενώ διαβάζετε το κείμενο αυτό, μπορεί να παρατηρήσετε έναν αριθμό επιπέδων στη σκέψη σας. Ένα μέρος του μυαλού σας εστιάζεται στην πληροφορία του κειμένου. Προσπαθείτε δηλαδή να καταλάβετε και να ενσωματώσετε κάποια αντικειμενική πληροφορία. Ωστόσο, σε ένα άλλο επίπεδο, μπορεί να έχετε κάποιες γρήγορες σκέψεις αξιολόγησης. Οι σκέψεις αυτές ονομάζονται αυτόματες σκέψεις (automatic thoughts) και δεν είναι αποτέλεσμα σκόπιμης προσπάθειας ή επαγωγικού συλλογισμού. Οι σκέψεις αυτές φαίνεται μάλλον να πηγάζουν αυτόματα και συχνά είναι ταχείες και σύντομες. Μπορεί να είστε μόλις και μετά βίας ενήμερος γι’ αυτές και είναι περισσότερο πιθανό να είστε ενήμερος για το συναίσθημα που ακολουθεί.

Έτσι, ως αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να αποδέχεστε χωρίς κριτική τις αυτόματες σκέψεις σας ως αληθινές. Ωστόσο, μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τις αυτόματες σκέψεις σας παρακολουθώντας τις μεταπτώσεις στο συναίσθημα σας.

Όταν παρατηρήσετε ότι νιώθετε κάποιο δυσφορικό συναίσθημα, ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι πέρασε από το μυαλό μου μόλις τώρα;

1 Likes

Η γνωστική θεραπεία βασίζεται στο γνωστικό μοντέλο, το οποίο διατυπώνει την υπόθεση ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές των ανθρώπων επηρεάζονται από την αντίληψή τους για τα γεγονότα. Δεν είναι η κατάσταση καθαυτή στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι και που από μόνη της καθορίζει τι αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά μάλλον ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουν μια κατάσταση ή αποδίδουν νόημα σε αυτή την κατάσταση (Beck, 1964· Ellis, 1962). Φανταστείτε, για παράδειγμα, μια κατάσταση στην οποία πολλοί άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στην ίδια αυτή κατάσταση και οι οποίες εξαρτώνται από το τι περνά από το μυαλό τους καθώς διαβάζουν.

•           Ο πρώτος σκέφτεται: «Α, αυτό πραγματικά έχει νόημα. Επιτέλους ένα βιβλίο που πραγματικά  μου αρέσει ». Ο αναγνώστης Α είναι ήπια ενθουσιασμένος.

•           Ο δεύτερος, από την άλλη, σκέφτεται: «Αυτό το βιβλίο είναι υπερβολικά απλό. Δε θα λειτουργήσει ποτέ», και αισθάνεται απογοητευμένος.

•           Ο αναγνώστης Γ κάνει τις παρακάτω σκέψεις: «Αυτό το βιβλίο δεν είναι αυτό που περίμενα. Τι σπατάλη χρημάτων!». Ο αναγνώστης Γ είναι αγανακτισμένος.

•           Ο αναγνώστης Δ σκέφτεται: «Πράγματι χρειάζεται να τα μάθω όλα αυτά. Τι γίνεται αν δεν τα καταλάβω; Τι γίνεται αν δεν τα καταφέρω ποτέ καλά σ’ αυτό;», και αισθάνεται αγχωμένος.

•           Ο αναγνώστης Ε εχει διαφορετικές σκέψεις: «Είναι κυριολεκτικά τόσο δύσκολο. Είμαι τόσο κουτός. Δε θα το μάθω ποτέ. Δε θα πετύχω ποτέ ως θεραπευτής». Ο αναγνώστης Ε αισθάνεται λυπημένος.

Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αισθάνονται οι άνθρωποι συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν και σκέφτονται αναφορικά με μια κατάσταση. Η κατάσταση από μόνη της δεν καθορίζει άμεσα το πώς αισθάνονται. Η συναισθηματική τους απάντηση εξαρτάται από την αντίληψη τους για την κατάσταση. Ο γνωστικός θεραπευτής ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το επίπεδο της σκέψης που λειτουργεί ταυτόχρονα με το πιο προφανές, επιφανειακό επίπεδο σκέψης.

Για παράδειγμα, ενώ διαβάζετε το κείμενο αυτό, μπορεί να παρατηρήσετε έναν αριθμό επιπέδων στη σκέψη σας. Ένα μέρος του μυαλού σας εστιάζεται στην πληροφορία του κειμένου. Προσπαθείτε δηλαδή να καταλάβετε και να ενσωματώσετε κάποια αντικειμενική πληροφορία. Ωστόσο, σε ένα άλλο επίπεδο, μπορεί να έχετε κάποιες γρήγορες σκέψεις αξιολόγησης. Οι σκέψεις αυτές ονομάζονται αυτόματες σκέψεις (automatic thoughts) και δεν είναι αποτέλεσμα σκόπιμης προσπάθειας ή επαγωγικού συλλογισμού. Οι σκέψεις αυτές φαίνεται μάλλον να πηγάζουν αυτόματα και συχνά είναι ταχείες και σύντομες. Μπορεί να είστε μόλις και μετά βίας ενήμερος γι’ αυτές και είναι περισσότερο πιθανό να είστε ενήμερος για το συναίσθημα που ακολουθεί.

Έτσι, ως αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να αποδέχεστε χωρίς κριτική τις αυτόματες σκέψεις σας ως αληθινές. Ωστόσο, μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τις αυτόματες σκέψεις σας παρακολουθώντας τις μεταπτώσεις στο συναίσθημα σας.

Όταν παρατηρήσετε ότι νιώθετε κάποιο δυσφορικό συναίσθημα, ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι πέρασε από το μυαλό μου μόλις τώρα;

22/09/2018

Το γνωστικό μοντέλο

Η γνωστική θεραπεία βασίζεται στο γνωστικό μοντέλο, το οποίο διατυπώνει την υπόθεση ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές των ανθρώπων επηρεάζονται από την αντίληψή τους για τα γεγονότα. Δεν είναι η κατάσταση καθαυτή στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι και που από μόνη της καθορίζει τι αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά μάλλον ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουν μια κατάσταση ή αποδίδουν νόημα σε αυτή την κατάσταση (Beck, 1964· Ellis, 1962). Φανταστείτε, για παράδειγμα, μια κατάσταση στην οποία πολλοί άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στην ίδια αυτή κατάσταση και οι οποίες εξαρτώνται από το τι περνά από το μυαλό τους καθώς διαβάζουν.

 

•           Ο πρώτος σκέφτεται: «Α, αυτό πραγματικά έχει νόημα. Επιτέλους ένα βιβλίο που πραγματικά  μου αρέσει ». Ο αναγνώστης Α είναι ήπια ενθουσιασμένος.

•           Ο δεύτερος, από την άλλη, σκέφτεται: «Αυτό το βιβλίο είναι υπερβολικά απλό. Δε θα λειτουργήσει ποτέ», και αισθάνεται απογοητευμένος.

•           Ο αναγνώστης Γ κάνει τις παρακάτω σκέψεις: «Αυτό το βιβλίο δεν είναι αυτό που περίμενα. Τι σπατάλη χρημάτων!». Ο αναγνώστης Γ είναι αγανακτισμένος.

•           Ο αναγνώστης Δ σκέφτεται: «Πράγματι χρειάζεται να τα μάθω όλα αυτά. Τι γίνεται αν δεν τα καταλάβω; Τι γίνεται αν δεν τα καταφέρω ποτέ καλά σ’ αυτό;», και αισθάνεται αγχωμένος.

•           Ο αναγνώστης Ε εχει διαφορετικές σκέψεις: «Είναι κυριολεκτικά τόσο δύσκολο. Είμαι τόσο κουτός. Δε θα το μάθω ποτέ. Δε θα πετύχω ποτέ ως θεραπευτής». Ο αναγνώστης Ε αισθάνεται λυπημένος.

 

Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αισθάνονται οι άνθρωποι συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν και σκέφτονται αναφορικά με μια κατάσταση. Η κατάσταση από μόνη της δεν καθορίζει άμεσα το πώς αισθάνονται. Η συναισθηματική τους απάντηση εξαρτάται από την αντίληψη τους για την κατάσταση. Ο γνωστικός θεραπευτής ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το επίπεδο της σκέψης που λειτουργεί ταυτόχρονα με το πιο προφανές, επιφανειακό επίπεδο σκέψης.

Για παράδειγμα, ενώ διαβάζετε το κείμενο αυτό, μπορεί να παρατηρήσετε έναν αριθμό επιπέδων στη σκέψη σας. Ένα μέρος του μυαλού σας εστιάζεται στην πληροφορία του κειμένου. Προσπαθείτε δηλαδή να καταλάβετε και να ενσωματώσετε κάποια αντικειμενική πληροφορία. Ωστόσο, σε ένα άλλο επίπεδο, μπορεί να έχετε κάποιες γρήγορες σκέψεις αξιολόγησης. Οι σκέψεις αυτές ονομάζονται αυτόματες σκέψεις (automatic thoughts) και δεν είναι αποτέλεσμα σκόπιμης προσπάθειας ή επαγωγικού συλλογισμού. Οι σκέψεις αυτές φαίνεται μάλλον να πηγάζουν αυτόματα και συχνά είναι ταχείες και σύντομες. Μπορεί να είστε μόλις και μετά βίας ενήμερος γι’ αυτές και είναι περισσότερο πιθανό να είστε ενήμερος για το συναίσθημα που ακολουθεί.

Έτσι, ως αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να αποδέχεστε χωρίς κριτική τις αυτόματες σκέψεις σας ως αληθινές. Ωστόσο, μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τις αυτόματες σκέψεις σας παρακολουθώντας τις μεταπτώσεις στο συναίσθημα σας.

Όταν παρατηρήσετε ότι νιώθετε κάποιο δυσφορικό συναίσθημα, ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι πέρασε από το μυαλό μου μόλις τώρα;

1 Likes

Η γνωστική θεραπεία βασίζεται στο γνωστικό μοντέλο, το οποίο διατυπώνει την υπόθεση ότι τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές των ανθρώπων επηρεάζονται από την αντίληψή τους για τα γεγονότα. Δεν είναι η κατάσταση καθαυτή στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι και που από μόνη της καθορίζει τι αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά μάλλον ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύουν μια κατάσταση ή αποδίδουν νόημα σε αυτή την κατάσταση (Beck, 1964· Ellis, 1962). Φανταστείτε, για παράδειγμα, μια κατάσταση στην οποία πολλοί άνθρωποι διαβάζουν ένα βιβλίο. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να έχουν τελείως διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στην ίδια αυτή κατάσταση και οι οποίες εξαρτώνται από το τι περνά από το μυαλό τους καθώς διαβάζουν.

•           Ο πρώτος σκέφτεται: «Α, αυτό πραγματικά έχει νόημα. Επιτέλους ένα βιβλίο που πραγματικά  μου αρέσει ». Ο αναγνώστης Α είναι ήπια ενθουσιασμένος.

•           Ο δεύτερος, από την άλλη, σκέφτεται: «Αυτό το βιβλίο είναι υπερβολικά απλό. Δε θα λειτουργήσει ποτέ», και αισθάνεται απογοητευμένος.

•           Ο αναγνώστης Γ κάνει τις παρακάτω σκέψεις: «Αυτό το βιβλίο δεν είναι αυτό που περίμενα. Τι σπατάλη χρημάτων!». Ο αναγνώστης Γ είναι αγανακτισμένος.

•           Ο αναγνώστης Δ σκέφτεται: «Πράγματι χρειάζεται να τα μάθω όλα αυτά. Τι γίνεται αν δεν τα καταλάβω; Τι γίνεται αν δεν τα καταφέρω ποτέ καλά σ’ αυτό;», και αισθάνεται αγχωμένος.

•           Ο αναγνώστης Ε εχει διαφορετικές σκέψεις: «Είναι κυριολεκτικά τόσο δύσκολο. Είμαι τόσο κουτός. Δε θα το μάθω ποτέ. Δε θα πετύχω ποτέ ως θεραπευτής». Ο αναγνώστης Ε αισθάνεται λυπημένος.

Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο αισθάνονται οι άνθρωποι συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν και σκέφτονται αναφορικά με μια κατάσταση. Η κατάσταση από μόνη της δεν καθορίζει άμεσα το πώς αισθάνονται. Η συναισθηματική τους απάντηση εξαρτάται από την αντίληψη τους για την κατάσταση. Ο γνωστικός θεραπευτής ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το επίπεδο της σκέψης που λειτουργεί ταυτόχρονα με το πιο προφανές, επιφανειακό επίπεδο σκέψης.

Για παράδειγμα, ενώ διαβάζετε το κείμενο αυτό, μπορεί να παρατηρήσετε έναν αριθμό επιπέδων στη σκέψη σας. Ένα μέρος του μυαλού σας εστιάζεται στην πληροφορία του κειμένου. Προσπαθείτε δηλαδή να καταλάβετε και να ενσωματώσετε κάποια αντικειμενική πληροφορία. Ωστόσο, σε ένα άλλο επίπεδο, μπορεί να έχετε κάποιες γρήγορες σκέψεις αξιολόγησης. Οι σκέψεις αυτές ονομάζονται αυτόματες σκέψεις (automatic thoughts) και δεν είναι αποτέλεσμα σκόπιμης προσπάθειας ή επαγωγικού συλλογισμού. Οι σκέψεις αυτές φαίνεται μάλλον να πηγάζουν αυτόματα και συχνά είναι ταχείες και σύντομες. Μπορεί να είστε μόλις και μετά βίας ενήμερος γι’ αυτές και είναι περισσότερο πιθανό να είστε ενήμερος για το συναίσθημα που ακολουθεί.

Έτσι, ως αποτέλεσμα, το πιο πιθανό είναι να αποδέχεστε χωρίς κριτική τις αυτόματες σκέψεις σας ως αληθινές. Ωστόσο, μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τις αυτόματες σκέψεις σας παρακολουθώντας τις μεταπτώσεις στο συναίσθημα σας.

Όταν παρατηρήσετε ότι νιώθετε κάποιο δυσφορικό συναίσθημα, ρωτήστε τον εαυτό σας: Τι πέρασε από το μυαλό μου μόλις τώρα;