Η σχιζοφρένεια είναι η σοβαρότερη και η πλέον αινιγματική ψυχική νόσος που προσβάλλει τον άνθρωπο. Επηρεάζει αρνητικά την οργάνωση της σκέψης, το συναίσθημα και την συμπεριφορά, με συνέπεια την συχνή απώλεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων και την διαταραχή στην κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα του ατόμου.

Συνοπτικά, τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τα θετικά και τα αρνητικά. Τα θετικά συμπτώματα περιλαμβάνουν τον αποδιοργανωμένο λόγο, τις ψευδαισθήσεις και τις παραισθήσεις. Οι τελευταίες αποτελούν αισθητηριακές εμπειρίες, χωρίς να υπάρχει κάποιο ερέθισμα στο περιβάλλον και είναι κυρίως ακουστικές. Για παράδειγμα, το άτομο μπορεί να παραπονεθεί ότι ακούει φωνές να μαλώνουν. Οι ψευδαισθήσεις, από την άλλη, είναι θεωρήσεις του ατόμου, οι οποίες όμως αντιτίθενται στην πραγματικότητα, για παράδειγμα ότι οι σκέψεις του ατόμου μεταδίδονται από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση και όλοι μπορούν να τις ακούσουν.

Τα αρνητικά συμπτώματα σχετίζονται από ελλείμματα στην συμπεριφορά του ατόμου, όπως απάθεια, ανικανότητα για ευχαρίστηση, περιορισμένη συναισθηματική αντίδραση και κοινωνική απόσυρση.

Άλλες ψυχωτικές διαταραχές είναι:

• η Σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή (με συμπτώματα παρόμοια με αυτά της σχιζοφρένειας που όμως υποχωρούν μετά από 6 μήνες),
• η Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή (συνύπαρξη συμπτωμάτων σχιζοφρένειας με μείζονες εναλλαγές στη διάθεση) και
• η Παραληρητική διαταραχή (ύπαρξη υιοθέτηση μη αλλόκοτων παραληρητικών ιδεών τις οποίες το άτομο ενστερνίζεται και υποστηρίζει ακράδαντα παρά την ύπαρξη αποδείξεων για το αντίθετο).

Θεραπεία

Η θεραπεία έχει τρεις στόχους:

• Την μείωση ή την αποδρομή των συμπτωμάτων
• Την ενίσχυση της προσαρμοστικής ικανότητας του ασθενούς στις συνθήκες του περιβάλλοντος
• Την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση του ασθενούς

Η αντιμετώπιση του ασθενούς απαιτεί αντιμετώπιση σε τρία επίπεδα: βιολογικό – ψυχολογικό – κοινωνικό.

Τα αντιψυχωσικά φάρμακα βοηθούν στην πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας στο 80%. Η συνεχής και μακροχρόνια εφαρμογή αντιψυχωσικής αγωγής συσχετίζεται με λιγότερες υποτροπές.

Η αποτελεσματικότητα της γνωσιακής ψυχοθεραπείας ως συμπληρωματικής στην φαρμακευτική θεραπείας βοηθάει ως προς την καλύτερη συμμόρφωση στην φαρμακευτική αγωγή και την βελτίωση ορισμένων συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας.