06/12/2023

Ψυχική ευεξία (Wellbeing) και ψυχική υγεία

Η ψυχική ευεξία αποτελεί ένα κεντρικό ζήτημα στον τομέα της θετικής ψυχολογίας, συνιστά ωστόσο μία πολύπλευρη έννοια, με αποτέλεσμα να έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς αρκετές θεωρητικές προσεγγίσεις ως προς τον ορισμό, την μέτρηση και τα συστατικά που την αποτελούν. Η ευεξία

Περισσότερα

0 Likes

08/11/2023

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή Σχετιζόμενη με τη Συντροφική Σχέση (ΙΨAΔ-Σ)

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή απασχολεί περίπου το 1% έως 3% του γενικού πληθυσμού και χαρακτηρίζεται από ανεπιθύμητες, επαναλαμβανόμενες και αγχωτικές σκέψεις ή/και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά που προκαλεί ταλαιπωρία και παρεμβαίνει την καθημερινή ζωή ενός ασθενούς, προκαλώντας προβλήματα στην επαγγελματική ζωή του ατόμου,

Περισσότερα

0 Likes

28/09/2023

Στρατηγικές συναισθηματικής ρύθμισης στην οριακή διαταραχή προσωπικότητας

Η οριακή ή παλαιότερα γνωστή ως μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από έντονη αστάθεια στις διαπροσωπικές σχέσεις. στην αίσθηση της ταυτότητας και στα συναισθήματα, όπως και από την εμπλοκή σε παρορμητικές ή επικίνδυνες συμπεριφορές. Πολλά από αυτά τα συμπτώματα πιστεύεται ότι σχετίζονται με δυσκολίες στην ρύθμιση του συναισθήματος, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής ευαισθησίας σε συναισθηματικά ερεθίσματα, της υψηλής έντασης συναισθηματικών αποκρίσεων και της καθυστερημένης επιστροφής στην συναισθηματική βάση. Η ελλιπής πρόσβαση σε αποτελεσματικές στρατηγικές ρύθμισης του συναισθήματος έχει υποστηριχθεί ότι αποτελεί, εν μέρει, τη βάση για τα υψηλά ελλείμματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από οριακή διαταραχή.

Continue reading

Περισσότερα

0 Likes

19/09/2023

Άγχος ασθενείας ή υποχονδρίαση

Το άγχος ασθενείας (προηγουμένως γνωστό ως υποχονδρίαση), είναι μια ψυχιατρική διαταραχή που ορίζεται από την υπερβολική ανησυχία για την ύπαρξη ή την ανάπτυξη μιας σοβαρής, αδιάγνωστης ιατρικής πάθησης. Τα άτομα με άγχος υγείας βιώνουν επίμονο άγχος στο ενδεχόμενο να πάσχουν ή να αναπτύξουν μία σοβαρή ιατρική ασθένεια, το οποίο επιμένει παρά τα φυσιολογικά αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται σημαντικά η καθημερινότητά τους. Χαρακτηριστικό των πασχόντων από τη συγκεκριμένη διαταραχή είναι η επικέντρωση της προσοχής τους σε φυσιολογικές σωματικές αντιδράσεις (όπως πχ αυτές της πέψης ή της εφίδρωσης) και η παρερμηνεία αυτών των αισθήσεων ως σύμπτωμα σοβαρής ασθένειας. Τα ακριβή αίτια για την ανάπτυξη της διαταραχής άγχους ασθενείας παραμένουν άγνωστα, ωστόσο έχουν βρεθεί στην διεθνή βιβλιογραφία ορισμένοι παράγοντες επικινδυνότητας για την εμφάνιση αυτής της διαταραχής. Συγκεκριμένα:

• Οι άνθρωποι που πάσχουν από άγχος ασθενείας ενδέχεται να βιώνουν με άβολο τρόπο φυσιολογικές σωματικές αισθήσεις και να χαρακτηρίζουν οποιαδήποτε μικρή σωματική αλλαγή ως παθολογική.
• Ένα οικογενειακό περιβάλλον που περιλαμβάνει συχνές συζητήσεις για φόβους σχετικούς με την υγεία ή δυσανάλογη ανησυχία των γονέων για θέματα υγείας, ενδέχεται να οδηγήσει σε ανάπτυξη άγχους ασθενείας.
• Ένα άτομο ενδέχεται να διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει διαταραχή άγχους ασθενείας εάν εμφάνισε μια σοβαρή ασθένεια κατά την παιδική του ηλικία ή εάν οι γονείς ή τα αδέρφια του υπέφεραν από ένα σοβαρό ιατρικό ζήτημα.
• Άτομα με υποκείμενες αγχώδεις διαταραχές, όπως πχ γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη της διαταραχής άγχους ασθενείας.
• Τέλος, ακόμα και η υπερβολική ενασχόληση με θέματα υγείας στο διαδίκτυο ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο για την εμφάνισή άγχους ασθενείας.

Τα άτομα που βιώνουν έντονο άγχος ασθενείας συνήθως απευθύνονται σε ειδικούς ιατρούς, ωστόσο παρά τις διαβεβαιώσεις που λαμβάνουν δεν φαίνεται να καθησυχάζονται, με αποτέλεσμα να επισκέπτονται περισσότερους ιατρούς για το ίδιο ζήτημα. Ωστόσο, υπάρχουν και άτομα που βιώνουν άγχος ασθενείας και αποφεύγουν την ιατρική φροντίδα υπό τον έντονο φόβο της ανακοίνωσης μιας σοβαρής ασθένειας. Γενικότερα, οι πάσχοντες από άγχος ασθενείας, φαίνεται να ελέγχουν συχνά το σώμα τους για δερματικές βλάβες, απώλεια μαλλιών ή σωματικές αλλαγές, καθώς και να κατακλύζονται συχνά από σκέψεις θανάτου ή αναπηρίας. Η συνεχής ενασχόλησή τους με τις σωματικές τους αλλαγές, αλλά και με τις ανησυχίες τους για θέματα υγείας, ενδέχεται να προκαλέσει σημαντική έκπτωση στην κοινωνική και επαγγελματική τους λειτουργικότητα.

Continue reading

Περισσότερα

0 Likes

04/08/2023

Διαταραχή αποπροσωποποίησης και θεραπευτική αντιμετώπιση

Η αποπροσωποποίηση αποτελεί μία εμπειρία όπου το άτομο βιώνει την αίσθηση του εξωπραγματικού, την αίσθηση απόσπασης ή την αίσθηση ότι είναι εξωτερικός παρατηρητής των σκέψεων, των συναισθημάτων, των αισθήσεων, του σώματος ή των πράξεων του. Συχνά συνοδεύεται από την εμπειρία

Περισσότερα

1 Likes

Η ψυχική ευεξία αποτελεί ένα κεντρικό ζήτημα στον τομέα της θετικής ψυχολογίας, συνιστά ωστόσο μία πολύπλευρη έννοια, με αποτέλεσμα να έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς αρκετές θεωρητικές προσεγγίσεις ως προς τον ορισμό, την μέτρηση και τα συστατικά που την αποτελούν.

Η ευεξία θεωρείται μια πολύπλευρη κατασκευή, η οποία περιλαμβάνει ορισμένες βασικές ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν. Η ευεξία στις μέρες μας συχνά προσεγγίζεται από θετική προοπτική. Αυτή η άποψη αντιλαμβάνεται την ευεξία ως κάτι περισσότερο από την απλή απουσία ασθένειας και εστιάζει στην άνθηση ή τη βέλτιστη λειτουργία των ανθρώπων. Ως άνθηση ορίζεται μια δυναμική βέλτιστη κατάσταση ψυχοκοινωνικής λειτουργίας που προκύπτει από την καλή λειτουργία σε πολλαπλούς ψυχοκοινωνικούς τομείς

H ψυχική ευεξία ορίζεται ως ένα ευρύ κατασκεύασμα που περιλαμβάνει την παρουσία δεικτών θετικής ψυχολογικής λειτουργίας, όπως η ικανοποίηση από τη ζωή και το νόημα στη ζωή και η απουσία δεικτών αρνητικής ψυχολογικής λειτουργίας, π.χ., αρνητικά συναισθήματα ή ψυχολογικά συμπτώματα.

Σύμφωνα με τη θεωρία PERMA, που αναπτύχθηκε από τον Seligman το 2011, τα άτομα μπορούν να ανθίσουν και να πετύχουν υψηλά επίπεδα ψυχικής ευεξίας αν καταφέρουν να αναπτύξουν στην ζωή τους τους ακόλουθους πέντε πυλώνες: Θετικά συναισθήματα (Positive emotions), δέσμευση στις καθημερινές δραστηριότητες (Engagement), θετικές σχέσεις (Relationships), αίσθηση νοήματος στη ζωή (Meaning)  και επίτευξη (Accomplishment). Μέσω της θεωρίας PERMA υποστηρίζεται η άποψη ότι η επίτευξη της άνθησης και της ψυχικής ευεξίας μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω της εξισορρόπησης της ευχάριστης ζωής (ηδονική ευεξία) με τη ζωή γεμάτη νόημα (απόκτηση σκοπού, συνεισφορά, αίσθημα του ανήκειν, δηλαδή ευδαιμονική ευεξία).

Προσεγγίζοντας αναλυτικότερα τους πέντε πυλώνες της θεωρίας PERMA, τα θετικά συναισθήματα (Positive emotions) αναφέρονται στην εμπειρία στο παρόν, στη βίωση δηλαδή ευχάριστων συναισθημάτων όπως χαρά, αγάπη ευγνωμοσύνη κλπ.

Η δέσμευση (Engagement) υποδηλώνει την απορρόφηση, ανάδυση ή βίωση ροής ενός ατόμου ενόσω ασχολείται με τις καθημερινές του δραστηριότητες. Η ροή είναι η ψυχική κατάσταση λειτουργίας στην οποία ένα άτομο κατά τη διάρκεια μίας δραστηριότητας είναι πλήρως βυθισμένο σε ένα αίσθημα ενεργητικής εστίασης, πλήρους συμμετοχής και επιτυχίας στη διαδικασία της δραστηριότητας.

Η σύναψη και διατήρηση θετικών σχέσεων (Relationships) έχει να κάνει με την ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί και να διατηρεί αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με άλλους ανθρώπους, οι οποίες χαρακτηρίζονται από εμπειρίες αγάπης και εκτίμησης.

Στη συνέχεια, η αίσθηση νοήματος στη ζωή (Meaning) αφορά στην εμπειρία του να είναι κάποιος συνδεδεμένος με κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό του.

Τέλος, η επίτευξη (Accomplishment) αναφέρεται σε μία αίσθηση επιδεξιότητας σε έναν συγκεκριμένο τομέα ενδιαφέροντος ή και στην επίτευξη σημαντικών και απαιτητικών στόχων σε τομείς της προσωπικής ή επαγγελματικής ζωής.

Ο Donaldson, το 2018, πρότεινε ως επιπλέον τομείς ευεξίας την σωματική υγεία, που γίνεται αντιληπτή ως συνδυασμός υψηλών επιπέδων βιολογικών, λειτουργικών και ψυχολογικών πλεονεκτημάτων υγείας, την νοοτροπία, η οποία αναφέρεται στην υιοθέτηση μιας νοοτροπίας ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από μια αισιόδοξη, προσανατολισμένη στο μέλλον άποψη για τη ζωή, το εργασιακό περιβάλλον, το οποίο έχει να κάνει με την ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος εργασίας ευθυγραμμισμένη με τις προτιμήσεις του ατόμου και τέλος, την οικονομική ασφάλεια, η οποία περιλαμβάνει απαραίτητες αντιλήψεις για την οικονομική ασφάλεια και σταθερότητα με σκοπό την ικανοποίηση των ατομικών αναγκών.

Η ψυχική υγεία μπορεί να μην ταυτίζεται με την ψυχική ευεξία, ωστόσο αποτελεί κύριο συστατικό της. Οι δύο έννοιες βρίσκονται σε μια αμφίδρομη σχέση, αφού η ψυχική υγεία επηρεάζει την ψυχική ευεξία και το αντίστροφο. Ωστόσο, η ψυχική ασθένεια και η ευεξία είναι δύο ανεξάρτητες διαστάσεις. αφού η ψυχική υγεία δεν είναι απλώς το αντίθετο της ψυχικής ασθένειας. Είναι πιθανό κάποιος να έχει ψυχική διαταραχή και υψηλά επίπεδα ευεξίας, όπως είναι επίσης πιθανό κάποιος να έχει χαμηλά επίπεδα ευεξίας χωρίς να έχει κάποια
ψυχική διαταραχή.

Με την ψυχική ευεξία και την ψυχική υγεία τόσο στενά συνδεδεμένα, αντιλαμβανόμαστε ότι η αλλαγή στον έναν τομέα, συνεπάγεται  αλλαγή και στον άλλο. Έτσι, όσο περισσότερη βελτίωση και θετικότητα μπορεί κάποιος να φέρει στην προσωπική ή επαγγελματική του ζωή, όσο μεγάλη ή μικρή, μπορεί να είναι ένα ακόμη βήμα προς τον στόχο της συνολικής καλής ψυχικής υγείας και ευεξίας.

Βιβλιογραφία

Butler, J., & Kern, M. L. (2016). The PERMA-Profiler: A brief multidimeββnsional measure of flourishing. International Journal of Wellbeing, 6(3), 1–48. https://doi.org/10.5502/ijw.v6i3.526

Donaldson, S. I., Heshmati, S., Lee, J. Y., & Donaldson, S. I. (2020). Examining building blocks of well-being beyond PERMA and self-report bias. The Journal of Positive Psychology, 1–8. doi:10.1080/17439760.2020.1818813 10.1080/17439760.2020.1818813

Forgeard, M. J. C., Jayawickreme, E., Kern, M. & Seligman, M. E. P. (2011). Doing the right thing: Measuring wellbeing for public policy. International Journal of Wellbeing, 1(1), 79-106. doi:10.5502/ijw.v1i1.15

Gable & Haidt,, S. L., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General Psychology, 9(2), 103–110. https://doi.org/10.1037/1089-2680.9.2.103

Houben, M., Van Den Noortgate, W., & Kuppens, P. (2015). The relation between short-term emotion dynamics and psychological well-being: A meta-analysis. Psychological bulletin, 141(4), 901–930. https://doi.org/10.1037/a0038822

Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Free Press.